Φέρμα ή ξεπέταγμα...
Πάντα στο καλύβι μας υπάρχουν πολλά σκυλιά και διαφορετικής ράτσας. Υπάρχουν μερικοί που είναι απόλυτοι. Μόνο Σέτερ ή μόνο Κούρτσχααρ...
Προσωπικά θέλω να έχω, και βεβαίως να κυνηγάω, με διαφορετικά σκυλιά. Σε κάθε ράτσα βρίσκω και κάτι διαφορετικό. Αυτή τη χρονιά κυνήγησα με Κόκερ, Σέτερ και Κούρτσχααρ. Φέτος έκανα λίγα κυνήγια στο ορτύκι. Εναλλάξ, μια μέρα τα φερμόσκυλα μια μέρα μόνο το Κόκερ. Το μικρό το παίρνω ακόμα μαζί με τα φερμόσκυλα. Ψάχνοντας τις μνήμες πολλών χρόνων, θέλησα να κάνω μια διαπίστωση, μια αναγνώριση, των σημαντικών διαφορών του τρόπου κυνηγίου μεταξύ των σκύλων ξεπετάγματος και των σκύλων φέρμας στο ορτύκι. Οποιος νομίζει ότι είναι εύκολη δουλειά να εντοπίσει ο σκύλος ένα ορτύκι (ειδικά τοπιάρικο) και να το μπλοκάρει με μία σταθερή φέρμα κάνει μεγάλο λάθος.
Με φερμόσκυλο
Είναι γνωστό ότι είναι δύσκολο να μπλοκαριστεί το τοπιάρικο ορτύκι. Κοταρίζει και χάνεται μέσα στα τριφύλλια, στις σιταριές, στα βαμβάκια και στα χωράφια με τα πυκνά αραποσίτια και κάθε λογής χορτάρια από κάτω. Περνάει ακόμα και βαθιά κανάλια με νερό, με καλαμιές και αγκάθια που είναι κομμάτια αδιαπέραστα από τη μεγάλη πλειονότητα των σκύλων.
Αυτό μπορεί να κρατήσει πολλά λεπτά και να διανυθεί μεγάλη απόσταση. Διαφορετικά χάθηκε το παιχνίδι. Για να υπάρξει αποτέλεσμα, πρέπει ο σκύλος από τη στιγμή που θα πιάσει την αρχική αναθυμίαση, να την ξεχωρίσει από άλλες μυρουδιές.
Να αξιολογήσει αν είναι φρέσκια η αναθυμίαση, από πού έρχεται, να κατευθυνθεί προς τη μυρωδιά και να εντοπίσει το ορτύκι. Αυτό σημαίνει ότι έφτασε η στιγμή της φέρμας. Αν μετακινηθεί το πουλί, είναι άμεσα απαραίτητο το ποντάρισμα.
Στην μπεκάτσα το σκυλί έχει το περιθώριο να αργήσει την παρακολούθηση, στο ορτύκι αυτό θα είναι καταστροφικό. Θα χρειαστεί να ακολουθήσει το «σπάσιμο» της φέρμας, το ποντάρισμα και τέλος πάλι μπλοκάρισμα και τελική φέρμα. Για να έχουν νόημα όλα αυτά θα πρέπει όταν μουντάρει το σκυλί από κάτω να ξεπεταχτεί ορτύκι.
Είναι μία ακολουθία ενεργειών από τον σκύλο με απολύτως συγκεκριμένη σειρά και διαδοχή. Ενα λάθος αρκεί και ο σκύλος θα χάσει τη μυρωδιά ή θα μπερδευτεί με άλλο ορτύκι ή και με άλλον σκύλο, και θα χαθεί η ευκαιρία. Η βιασύνη του κυνηγού να βγει μπροστά να βοηθήσει τον σκύλο, να προγκήξει και να τουφεκίσει το ορτύκι, είναι τις περισσότερες φορές ατυχέστατη.
Συναίνεση σε ορτύκι από φερμόσκυλα.
Είναι καλύτερο να αφήσουμε τον σκύλο να τα βγάλει πέρα μόνος του και μην μπερδευόμαστε στα πόδια του. Το μυαλό είναι ο πιο καθοριστικός παράγοντας σε έναν σκύλο. Είναι αυτό που κάνει τη διαφορά. Και, δυστυχώς, είναι θέμα τύχης. Ή το έχει ο σκύλος ή όχι.
Πρέπει να είναι πολύ έξυπνος και έμπειρος ο σκύλος φέρμας για να τα βγάλει πέρα με αυτό το μικρό θήραμα. Δεν πιστεύω σε ράτσες, πιστεύω σε σκύλους. Ολα τα φερμόσκυλα μπορεί να γίνουν άριστα ορτυκόσκυλα. Ομως τα πιο αποτελεσματικά ορτυκόσκυλα, και με τις μεγαλύτερες αντοχές, ανήκαν στην πλειονότητά τους σε ηπειρωτικές φυλές και ιχνηλάτες ξεπεταχτές.
Στο τοπιάρικο ορτύκι, οι σκύλοι ξεπεταχτές είναι πολύ πιο αποτελεσματικοί.
Συνεχής έρευνα
Στο τοπιάρικο ορτύκι, οι σκύλοι ξεπεταχτές είναι πολύ πιο αποτελεσματικοί. Σε όλα τα πράγματα στη ζωή, το απλό είναι σίγουρα πιο εύκολο και πολλές φορές το πιο καλό. Το συνεχές και παθιασμένο ψάξιμο είναι απαραίτητα προσόντα.
Με συνεχή έρευνα ο σκύλος θα πέσει κάποια στιγμή κοντά στο ορτύκι και θα «κόψει» κάποια από τις πρόσφατες πορείες που έχει κάνει. Η μύτη του ξεπεταχτή σκύλου σε σχέση με του φερμαδόρου δεν κάνει εύκολα λάθος. Ο σκύλος ξεκινάει ένα ανελέητο ψάξιμο. Κάθε φορά που πλησιάζει, κάθε φορά που η μυρουδιά αυξάνεται οι ρυθμοί του ανεβαίνουν. Οσο πλησιάζει, τόσο παθιάζεται.
Το ορτύκι κάνει τα κόλπα του. Η δαιδαλώδης πορεία του ορτυκιού, τώρα που πιέζεται, είναι πιο ευθεία, πιο απλή, κοντοστέκεται, φοβάται. Ο φόβος το κάνει να λουφάξει. Το έργο έφτασε στο τέλος. Ο χρόνος τελείωσε, δεν έχει άλλον τρόπο διαφυγής παρά μόνο το πέταγμα. Το κάφυρο του σκύλου δίπλα του πάει σαν «πολυβόλο». Πολλά Κόκερ και Σπρίγκερ, στο τελευταίο μέτρο, σηκώνουν τη μύτη, γιατί κι αυτά όπως όλα τα σκυλιά «πιάνουν» κοντινές αναθυμιάσεις. Πηδάνε πάνω από τα τριφύλλια, σηκώνουν κεφάλι, κοιτάνε μήπως πετάχτηκε το πουλί. Το ορτύκι είναι στο ένα μέτρο, ακολουθεί ένας δισταγμός, ένα κοίταγμα και το τελικό μουντάρισμα. Το ορτυκάκι είναι στον αέρα. Η δύσκολη δουλειά τελείωσε. Το απόρτ είναι το εύκολο κομμάτι του έργου.
Κόκερ, Σπρίγκερ, Τζακ Ράσελ, Μπηγκλ, αλλά και Γκέκας, είναι πολύ αποτελεσματικά στο κυνήγι του τοπιάρικου ορτυκιού. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι θα βάλουμε τον ελληνικό ιχνηλάτη στα ορτύκια! Θα έλεγα ακόμη και το Λαμπραντόρ αν δεν ήταν τόσο βαρύ και τόσο αργό.
Το μειονέκτημα με αυτούς τους σκύλους είναι ότι ψάχνουν πολύ λιγότερο τόπο από ό,τι τα φερμόσκυλα. Οταν έχει πέρασμα, προτιμώ τα κόκερ. Είναι ελατήρια.
Οταν όμως έχει δύο-τρία ορτύκια, σε όλο το βουνό, τότε ένας σκύλος ανοιχτής έρευνας έχει το πλεονέκτημα. Ταυτόχρονα έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η σιγουριά, το συνεχές ψάξιμο και ειδικά το ανελέητο πρεσάρισμα στο ορτύκι από ένα Σπρίγκερ, έναν ξεπεταχτή, αντισταθμίζουν τα μειονεκτήματα της μικρής έρευνας και το τελικό αποτέλεσμα είναι θετικό.
ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ;
Ελάχιστα ορτύκια θα δεχτούν φέρμα από την αρχή χωρίς να κοταρίσουν. Αυτά είναι κυρίως νεαρά πουλιά ή μεγαλύτερα που για κάποιον λόγο μπλοκαριστή-κανε.
Τα σκυλιά φέρμας δυσκολεύονται πολύ. Θα πρέπει να σπάσουν τη φέρμα και να ακολουθήσουν ποντάροντας από κοντά το ορτυκάκι, για να το μπλοκάρουν, αν τα καταφέρουν.
Μπάμπης Γκαβάς
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Μπάμπης Γκαβάς
http://www.ethnos.gr/entheta.asp?catid= ... d=63824587
Καλοριζικο 
